MASECZKA DO SZTUCZNEJ WENTYLACJI JEDNORAZOWEGO UŻYTKU

Istnieją różnego typu rozwiązania, których generalna zasadą jest zapewnienie odizolowania ust (twarzy) ratowanego od ust ratownika. Poprzez różne rozwiązania zaworków, filtrów itp. zapewnia się bardzo dużą aseptyczność (możliwość zarażenia AIDS i innymi chorobami zakaźnymi), dosyć duży komfort estetyczny i zabezpieczenie przed wydzielinami (np. treścią pokarmową). Niektóre rozwiązania mają wycięcia na uszy, inne są wiązane z tyłu głowy, a jeszcze inne wymagają przytrzymywania rękami przy twarzy ratowanego. Chusteczka do sztucznej wentylacji obowiązkowo powinna być w każdej apteczce, na każdej łodzi ratowniczej i na każdym stanowisku ratowniczy, a także przy każdym ratowniku w życiu codziennym.

ZESTAW
DO UTRZYMANIA DROŻNOŚCI GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH

Cechą wspólną wszystkich rurek ustno - gardłowych, niezależnie od materiału z jakiego są wykonane jest charakterystyczne łukowate wygięcie, którego krzywizna odpowiada krzywiźnie powierzchni języka. Celem wprowadzania rurki jest podtrzymanie języka i umożliwienie swobodnego przepływu gazów oddechowych. Rurki są najczęściej w trzech rozmiarach (oznaczone odpowiednimi kolorami): dużym, średnim i małym, z różnych materiałów, przy czym najdogodniejsze są rurki gumowe. Wprowadza się je do gardła, kierując początkowo jej zakrzywiony koniec w stronę podniebienia osoby ratowanej, a po włożeniu mniej więcej połowy przekręca o 180° wzdłuż osi podłużnej doprowadzając do podtrzymania wiotkiego języka i uzyskania drożności górnych dróg oddechowych Przy okazji należy zaznaczyć, że najskuteczniejszym i najpewniejszym sposobem trwałego zapewnienia drożności oddechowej jest intubacja dotchawiczna.

PRZYRZĄD DO SZTUCZNEJ WENTYLACJI (MASKA Z USTNIKIEM)

Stosunkowo często spotyka się jeszcze na wyposażeniu apteczek pierwszej pomocy maseczkę z ustnikiem nazywaną "przyrządem do sztucznej wentylacji". Składa się on z szerokiej eliptycznej obsady rurki (maska ustna) stanowiącej rodzaj uszczelnienia ust ratowanego oraz krótkiej rurki z obydwu stron maski. Mała długość zabezpiecza przed niewłaściwym włożeniem rurek dłuższych np. Safara czy Gudela. W zestawie jest również zacisk sprężynowy do zaciśnięcia nosa osoby nieoddychającej. Prawidłowe podtrzymanie przyrządu wymaga obustronnego przyciskania przez kciuki oraz oburęcznego uchwycenia żuchwy po obu jej stronach, co w sposób zasadniczy ułatwia utrzymanie drożności nawet u osób otyłych lub z krótką szyją.

APARAT ZE ZWIĘKSZONĄ PRZESTRZENIĄ BEZUŻYTECZNĄ ("MEDI")

Składa się on z gumowej rury karbowanej, zastawki wdechowej dla ratownika umieszczonej w pewnej odległości od jego ust, ustnika ratownika i maski ustnej z ustnikiem dla ofiary wypadku. Sztuczna wentylację przy użyciu tego aparatu należy rozpocząć od założenia ratowanemu maski a ustnikiem, a następnie włożenia drugiego ustnika do ust ratownika. Ratownik wykonuje wydech przez zastawkę wdechową, rurę karbowaną, zastawkę i ustnik ratowanego do płuc osoby nie oddychającej. W czasie gdy ratownik nabiera powietrza (dokonuje wdechu własnego) ratowany wykonuje bierny wydech na zewnątrz poprzez swój ustnik i zastawkę. Sposób ten jest bardzo efektywny przede wszystkim w zakresie sztucznej wentylacji i w czasie transportu na noszach, natomiast przy jednoosobowym prowadzeniu pełnych zabiegów RKO ( z masażem włącznie) pomocne jest posłużenie się gumowym zapięciem podtrzymującym maskę we właściwej pozycji na twarzy ratowanego.

Aparat AMBU

Urządzenie z tzw. gruszką (workiem) samorozprężalnym. Powietrze oddechowe przechodzi z gruszki (worka) gumowej (sylikonowej) poprzez układ zastawek do maski nakładanej na twarz osoby ratowanej. W skład zestawu wchodzi zazwyczaj 2 - 3 rozmiarów maseczek (dorośli , młodzież , dzieci). Po każdym zgnieceniu worka należy zwolnić nacisk, aby mógł on samoczynnie rozprężyć się i zassać z zewnątrz poprzez zastawkę wlotową powietrze atmosferyczne.Częstotliwość uciśnięcia gruszki 12 - 16 razy na minutę. Ze względu na skład gazów (powietrze atmosferyczne) sztuczna wentylacja tym sposobem jest korzystniejsza dla ratowanego niż sztuczne oddychanie powietrzem wdechowym ratownika, jednak ze względu na konieczność równoczesnego spełnienia kilku warunków takich jak:

• utrzymanie głowy w pozycji udrożnieniowej,
• przyciskanie żuchwy do szczęki,
• utrzymanie szczelności maski przyłożonej do twarzy ratowanego,
• miarowe zgniatanie worka,

jest ona trudniejsza od metody bezprzyrządowej.

SSAK

Płynną, rzadką treść (wymioty, nadmiar śliny, woda) można odessać z jamy ustnej i gardła za pomocą prostego urządzenia zwanego ssakiem ustnym. Składa się on z gumowego ustnika dla ratownika, zastawki, zbiorniczka o pojemności ok. 50 ml i cewnika (cienkiej gumowej rurki). Ratownik wysysa powietrze ze zbiorniczka wytwarzając w nim podciśnienie, które poprzez cewnik zanurzony w wydzielinie w jamie ustnej lub gardle umożliwia zassanie treści powodującej niedrożność oddechową. Wydajniejszym urządzeniem umożliwiającym toaletę gardła i jamy ustnej jest ssak nożny składający się z mieszkowej pompy , zbiorniczka na wydzielinę i cewnika. W mieszku gumowym jest sprężyna, która rozpręża mieszek zgniatany przedtem stopą (ewentualnie ręcznie). Powstaje siła ssąca, która wytwarzając podciśnienie umożliwia odsysanie przez cewnik zalegającej w górnych drogach oddechowych wydzieliny. Obecnie coraz szerzej stosowane są ssaki zasilane z wbudowanych lub przenośnych akumulatorów.

NOSZE

Na prawie każdym dużym kąpielisku znajdują się typowe składane nosze polowe (wzór wojskowy) składające się z dwóch rękojeści i brezentu. Mają one za zadanie ułatwić transport osoby ratowanej. Technika w tym względzie poszła bardzo do przodu. Istnieje bardzo dużo różnych konstrukcji, z różnych materiałów, do różnych celów. Poniżej przedstawione są niektóre najbardziej przydatne w ratownictwie wodnym. Deska ratunkowa umożliwia transport unieruchomionego ofiary wypadku z podejrzeniem uszkodzenia kręgosłupa (zestaw pasów mocujących) z wody na brzeg i dalej do szpitala czy Pogotowia Ratunkowego. Deska przeznaczona jest do transportu zarówno dzieci jak i dużych dorosłych osób, a rozmieszczone na obrzeżach uchwyty umożliwiają jej przenoszenie przez 2 - 6 ratowników nawet w bardzo trudnych warunkach (przewężenie, różnica poziomów itp. Trochę inną odmianą wyżej opisanej deski ratunkowej są nosze - koszyk. Wykonane podobnie jak wyżej z usieciowanego polietylenu (nie pękające) nie absorbują krwi ani innych cieczy, nie ulegają korozji, łatwe do czyszczenia.

ALUMINIOWE SZYNY UNIERUCHAMIAJĄCE

Aluminiowe szyny unieruchamiające (np. SAM SPLINT) wykonane z kilku cienkich warstw aluminium pokrytych pianką polietylenową. Szyny są plastyczne, łatwe do uformowania (wykonania rynny), a po ukształtowaniu uzyskują własności usztywniające. Skutecznie zastępują opatrunki gipsowe, są wielokrotnego użytku (należy ponownie zrolować), niealergiczne, nietoksyczne, przepuszczają powietrze. Zestaw składa się z dwóch szyn długich i dwóch krótkich i przeznaczony jest do unieruchomienia kończyn i palców. Wymiary:

• szyna długa - 94 x 12 x 0,5 cm;
• szyna krótka - 11 x 5 x 0,5 cm.

KOC TERMICZNY

Koc jest zarówno ochroną dla poszkodowanego przed zimnem (hipotermia, załamanie się lodu, przechłodzenie organizmu) jak również pomaga w przypadkach przegrzania (udar cieplny, słoneczny). W sytuacji, gdy chcemy ogrzać ratowanego zakładamy stroną srebrzystą do wewnątrz, natomiast, gdy chcemy ochronić przed ciepłem i wydalić jego nadmiar zakładamy stroną srebrną na zewnątrz (odbija promienie słoneczne).

OKŁAD I SPRAY OZIĘBIAJĄCY

Udzielenie pierwszej pomocy wymaga czasami ochłodzenia okolic kontuzji (zwichnięcie) lub głowy i szyi (udar cieplny) W tym celu można korzystać z okładów oziębiających przeznaczonych do jednorazowego użytku. Wystarczy mocno ścisnąć i wówczas wewnętrzna osłona zostanie rozerwana, a zawartość zmrozi miejsce kontuzji. W ciągu jednej minuty osiągnie temperaturę poniżej 0 st. C. Aerozol oziębiający powoduje szybki efekt oziębiania, nie jest szkodliwy dla skóry, a zawarty w nim metanol daje uczucie natychmiastowej ulgi.

SZYNY UNIERUCHAMIAJĄCE

Oprócz standartowych szyn Kramera czy łupków stosuje się inne rozwiązania w celu unieruchomienia złamań:

• szyny pneumatyczne: wypełnione powietrzem kształtki (4 typy) umożliwiają szybkie i skuteczne unieruchomienie uszkodzonych kończyn;

próżniowy zestaw unieruchamiający składa się z rękawów do unieruchamiania kończyn, a w przypadku materaca próżniowego do unieruchomienia całego człowieka. Całość umieszczona w torbie z pompą odsysającą. Po założeniu na poszkodowanego odsysamy powietrze powodując unieruchomienie kończyn lub całej osoby. Sprzęt bardzo lekki, łatwy w konserwacji i utrzymaniu czystości, prosty w obsłudze.