Kołowrót ratowniczy może mieć różne konstrukcje począwszy od drewnianej przez plastikową do metalowej. Służy on do "magazynowania" minimum 80 m nietonącej liny zakończonej szelkami ratowniczymi. Można je również podzielić na stacjonarne i przenośne. Np. zaprojektowane kiedyś przez kol. S. Knoffa metalowe, sztywne i ciężkie mogły być używane głównie jako stacjonarne na każdym stanowisku na lądzie, np. zahaczone o wieżę ratowniczą. Natomiast aktualnie rozprowadzane plastikowe, lekkie kołowroty mogą służyć również jako przenośne. Żaden ze stosowanych w Polsce kołowrotów nie jest dostosowany do ściągnięcia ratownika poprzez kręcenie korbą ponieważ jak już wspomniano jest to "magazyn", a nie wyciągarka. Ściąga się ratownika wraz z tonącym jedną z metod opisanych w rozdziale "Ratowanie z użyciem sprzętu", a po zakończeniu akcji ratowniczej bardzo dokładnie i porządnie nawija się linę na bęben kołowrotu wykorzystując między innymi wspomnianą korbę. Lina musi być nawijana zwój przy zwoju, ciasno bez luzów. Gwarantuje to łatwe, szybkie, bez szarpnięć i plątania się rozwinięcie jej w czasie akcji ratowniczej. Dodatkowe akcesoria takie jak np. hamulce spowalniające obracanie się bębna, rączki, nóżki czy blokady ułatwiają przechowywanie, transport i eksploatację kołowrotu ratowniczego. Konserwacja polega na umyciu, oczyszczeniu z piasku, wysuszeniu i nasmarowaniu ośki przy kołowrotach metalowych.

Zalety:

• łatwość "magazynowania" potrzebnej liny,
• prostota i po właściwym przygotowaniu bezproblemowe użycie,
• estetyczny wygląd.